Ubezpieczenie uniwersalne na życie – powrót do sprawdzonych rozwiązań
[02.09.2016] Po silnym wstrząsie spowodowanym przez ubezpieczenia oszczędnościowe z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, czyli tzw. polisolokaty, rynek ubezpieczeń musi szukać swojej kolejnej szansy na wzrost oferując klientom ubezpieczenia dobrze dopasowane do ich potrzeb.
Szansą dla zainteresowanych stron są ubezpieczenia elastyczne, które umożliwiają nie tylko pozyskanie, ale także utrzymanie klienta w dłuższym okresie, nie tylko dzięki wysokim stopom zwrotu z lokat, ale przede wszystkim dzięki dopasowaniu poziomu ochrony do zmieniających się w czasie potrzeb ubezpieczonego. Ubezpieczenia takie nie są czymś nowym, gdyż były i są sprzedawane na krajowym rynku ubezpieczeń na życie. Docenienie ich walorów w kształtowaniu polityki sprzedaży może jednak przynieść obopólne korzyści, gdyż dobry klient, to nie osoba, która szybko zrywa ubezpieczenie, ale taka, która utrzymuje swoją polisę przez kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt lat, gdyż jest zainteresowana utrzymaniem ochrony ubezpieczeniowej, a powodów ma do tego wiele.
UBEZPIECZENIE NA ŻYCIE A ELASTYCZNOŚĆ OCHRONY
Uniwersalne ubezpieczenie na życie pojawiło się jako innowacja finansowa w latach 70-tych XX wieku, jako odpowiedź rynku ubezpieczeń na rosnącą konkurencję ze strony funduszy inwestycyjnych, które wykorzystywały w pozyskaniu klientów dobrą koniunkturę na rynkach finansowych. W ubezpieczenie to łatwo było wmontować fundusze wspólnego inwestowania, dając klientom "atrakcyjne" narzędzie inwestycyjne przy wysokiej transparentności elementu ochronnego i oszczędnościowego, czego nie ma w ubezpieczeniach klasycznych. Ubezpieczenie uniwersalne równocześnie nie zrywa z podstawową zaletą ubezpieczenia klasycznego, czyli możliwością zawarcia ubezpieczenia z dożywotnią ochroną.
Równocześnie ubezpieczenie to daje możliwość dokonywania zmian w wartościowym zakresie ochrony ubezpieczeniowej w zależności od potrzeb ubezpieczającego oraz jego możliwości finansowych, czego nie umożliwia zwykłe (klasyczne) ubezpieczenie na wypadek śmierci.
Dostosowanie poziomu ochrony dostarczanej przez ubezpieczenie uniwersalne odbywa się przede wszystkim poprzez zwiększanie lub zmniejszanie sumy ubezpieczenia, co może być dokonywane zgodnie z warunkami określonymi w umowie ubezpieczenia. Należy jednak zaznaczyć, że wprowadzanie dużych ograniczeń, pozwalających tylko na zwiększanie lub tylko zmniejszanie sumy ubezpieczenia, albo ograniczających te zmiany dopuszczalną częstotliwością zmian, np. co 5 lat, zmniejsza funkcjonalność tego ubezpieczenia. Im więcej takich ograniczeń, tym bardziej to ubezpieczenie upodabnia się do ubezpieczenia klasycznego.
TRANSPARENTNOŚĆ SKŁADKI ALE I ZMIENNOŚĆ KOSZTÓW
Składka w ubezpieczeniu uniwersalnym powinna być dzielona na poszczególne koszty i składnik oszczędnościowy w sposób przejrzysty. W pierwszej kolejności przeznaczona na pokrycie kosztów akwizycyjnych oraz administracyjnych. A następnie potrącania jest składka na ryzyko. Wysokość tego ostatniego składnika odpowiada aktualnemu poziomowi ryzyka śmierci ubezpieczonego i wartości netto ubezpieczenia. Jej wysokość zleży od wybranego wariantu ubezpieczenia. W bardziej powszechnym wariancie wartość ta ustalana jest jako różnica między sumą ubezpieczenia na wypadek śmierci (tzw. gwarantowaną sumą ubezpieczenia) a wartością gotówkową ubezpieczenia.
Wartość gotówkowa ubezpieczenia powstaje z akumulacji pozostałej części składki po potrąceniu wspomnianych powyżej kosztów ubezpieczenia. Przyrost wartości gotówkowej ubezpieczenia uniwersalnego uzależniony jest też od stopy zwrotu z inwestycji funduszu ubezpieczeniowego uzyskanej przez zakład ubezpieczeń albo od zmiany wartości jednostek uczestnictwa, jeżeli ubezpieczenie to jest związane z lokowaniem wartości gotówkowej w funduszach kapitałowych.
Niezależnie od wybranego wariantu lokat ubezpieczyciel może zapewniać minimalną gwarantowaną stopę zwrotu, według której będą dopisywane odsetki w przypadku gdy faktyczna stopa zwrotu nie osiągnie tego gwarantowanego poziomu (w przypadku ubezpieczenia z funduszami kapitałowymi gwarantowana stopa zwrotu związana jest z określonym rodzajem funduszu, w który może być alokowana całość lub część składki oszczędnościowej). Można więc przyjąć, że przynajmniej częściowo ryzyko związane z ujemnymi efektami działalności inwestycyjnej – tak jak w ubezpieczeniach klasycznych – ponosi zakład ubezpieczeń. Wadą takiego rozwiązania jest zazwyczaj niższy poziom gwarantowanej stopy procentowej w stosunku do technicznej stopy procentowej w ubezpieczeniach klasycznych.
W przeciwieństwie do ubezpieczenia klasycznego w ubezpieczeniu uniwersalnym ubezpieczający ponosi wraz z zakładem ubezpieczeń ryzyko działalności operacyjnej, gdyż zakład ubezpieczeń ma możliwość potrącania opłat na pokrycie kosztów akwizycji, administracji oraz składki na ryzyko według stawek zmieniających się w czasie. Nie dotyczy to tylko rosnącego z wiekiem ubezpieczonego ryzyka śmierci, ale także innych parametrów. Ubezpieczający jednak powinien mieć zagwarantowany nieprzekraczalny maksymalny ich poziom w poszczególnych latach ubezpieczenia oraz wskazane zasady modyfikacji tych kosztów w kolejnych okresach ubezpieczenia ze wskazaniem określonych wskaźników makroekonomicznych, które są brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o wzroście np. opłaty administracyjnej.
Treści dostarcza: redakcja czasopisma „Finanse Osobiste”
