Satelitarna Superautostrada już dostępna

[30.12.2013] Lot bezzałogowych statków powietrznych BSP po "satelitarnej superaustradzie" jest już technologicznie możliwy. Szybka, niezatłoczona i rzadko używana sieć satelitarna, pozwalająca na przesył danych prowadzących bezzałogowe, zwana inaczej pasmem Ka, jest już dostępna.

Jej przeznaczeniem będzie wspieranie przyszłych misji bezzałogowych statków powietrznych, na razie należących do Wielkiej Brytanii. Może się ona stać swoistym antidotum na próby mylenia systemów awionicznych bezzałogowców, i prób ich przechwytywania. A problem przechwycenia bezzałogowych statków powietrznych, choć na razie dotyczy głównie wersji wojskowych, to w nie tak dalekiej perspektywie czasu, dotyczyć może także bezzałogowców cywilnych (z pewnością na początku będą to transportowce, ale niedługo także samoloty pasażerskie krótkiego i średniego zasięgu). Po raz pierwszy w Wielkiej Brytanii, eksperci BAE Systems pracujący w dziale Future Combat Air Systems (FCAS), razem z inżynierami z firmy lotniczo-kosmicznej Astrium, znaleźli sposób skutecznego i odpornego na zakłócenia użycia "korytarza łączności" w pasmie Ka, pozwalającego na przesyłanie dużych ilości danych w kosmosie.

Skuteczne użycie systemu łączności satelitarnej ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia bezpiecznego i automatycznego operowania bezzałogowych statków powietrznych w przestrzeni powietrznej, w czym BAE Systems jest pionierem. BSP (bezzałogowy statek powietrzny) musi mieć zdolność do przesyłania podczas misji dużych ilości danych w sposób szybki i bezpieczny. Pasmo Ka otwiera właśnie taką możliwość. Informacja o tym nadeszła z Poynton, Cheshire, Wielka Brytania 11 listopada 2013.

Liderem przedsięwzięcia jest BAE System, a w skład konsorcjum konstrukcyjno-produkcyjnego wchodzi również Astrium Air Patrol (należąca do EADS). Technologia "pasma Ka" jest stosunkowo skomplikowana, i raczej trudno przekazać ją w krótkim komunikacie. Jednym z głównych składników tej technologii są satelity przekaźnikowe oraz stacje naziemne, mogące przekazywać z odpowiednią mocą i szybkością dane za pośrednictwem pasma Ka. Tworzy się między nimi odpowiedni, specyficzny i niezależny "korytarz" dla danych. Próby przed ostatecznym uruchomieniu systemu, miały miejsce w nowoczesnych zakładach produkcyjnych Astrium w Ponton, Cheshire, i były ukoronowaniem dwóch lat prac realizowanych przez BAE Systems, Astrium i dostawcę satelitów Avanti Communications.

W celu przetestowania "korytarza" zespół połączył najnowszy system kierowania misją BSP i jego naziemną stację kierowania BSP z systemem łączności satelitarnej EADS Astrium Air Patrol, działającym w paśmie Ka. Przekaźnik o określonych parametrach i mocy został zamocowany na dostarczonej przez Astrium ruchomej platformy nazywanej "kołyską", co umożliwia komunikowanie się oprogramowania systemu kierowania misją BSP za pomocą łącza satelitarnego. Mimo że "kołyska" pozostała na ziemi, to była zdolna do odwzorowania bezzałogowego statku powietrznego, umożliwiając przetestowanie systemów w sposób odpowiadający ich działaniu na pokładzie BSP podczas rzeczywistej misji.

Odbyły się cztery "skoki" danych z laboratorium prób w Poynton, Cheshire, do satelity i z satelity do stacji Goonhilly Downs w Kornwalii i z powrotem – czyli odległość 144 000 km – więcej niż jedna trzecia odległości z Ziemi na Księżyc. Stosują wdrożoną właśnie technologię dane przekazywane nową "satelitarną superautostradą" mogą ominąć zatłoczone ścieżki łączności satelitarnej, które są zatkane danymi generowanymi przez źródła cywilne, w tym liczne stacje telewizyjne. John Airey z BAE Systems powiedział: "Podłączenie się do tej częstotliwości można porównać z użytkownikiem domowego Internetu, który zamienia stare przewody miedziane, łączące modem, na szerokopasmowe światłowody. Przesyłanie danych w ten sposób zapewnia znaczne korzyści, zwłaszcza dla BSP, które muszą szybko i bezpiecznie przesyłać duże ilości danych podczas poszczególnych etapów misji.

Najnowsze próby dowiodły, że nasze oprogramowanie i urządzenia mogą działać lepiej niż nowoczesne łącza satelitarne bez wykazywania jakichkolwiek problemów z integracją. W miarę jak technologia BSP staje się coraz bardziej skomplikowana, zapotrzebowanie na taki rodzaj łączności będzie coraz większe. Sukces odniosą te firmy, które będą najbardziej zaawansowane w nowej technologii". Nigel Pearce, szef działu terminali i produkcji w Astrium, który opracował najnowocześniejszą antenę dużej przepustowości użytą podczas symulacji, będącą rozwinięciem systemu łączności AirPatrol na potrzeby pasma Ka, dodał: "Wysiłek całego zespołu dowiódł potencjału zastosowania lotniczych systemów łączności satelitarnej działających w paśmie Ka, wspierających złożone misje BSP."

Jest to już kolejny przykład wyraźnej tendencji do usprawnia nie tylko samych samolotów bezzałogowych i ich portów sterujących, ale również szukania bezpiecznego i o wysokiej pojemności sposobu przekazywania danych, aby nimi skutecznie sterować. To także kolejny, ogromny krok do wprowadzenia do służby tzw. "zespołów kombinowanych", czyli takich, w których udział biorą zarówno statki powietrzne załogowe jak i bezzałogowe. Przy czym mogą to być zespoły zarówno samolotów, jak również na obecnym etapie technologii lotniczej, również śmigłowców.

Maciej Ługowski

Treści dostarcza Portal Samoloty.pl