Wielowarstwowy system regulacji prawnej spółki komandytowo-akcyjnej
[03.08.2012] Doradcy podatkowi, prawnicy, ekonomiści powodów wzrostu popularności spółki komandytowo-akcyjnej upatrują przede wszystkim w korzystnych rozwiązaniach podatkowych.
Obserwując w ostatnim czasie jak kształtują się tendencje dotyczące wyboru formy działalności gospodarczej przez podmioty zakładające lub organizujące działalność gospodarczą, spółka komandytowo-akcyjna zaczyna cieszyć się bardzo dużą popularnością i często brana jest pod uwagę przy tworzeniu rozbudowanych struktur kapitałowych. Doradcy podatkowi, prawnicy, ekonomiści powodów wzrostu popularności spółki komandytowo- akcyjnej upatrują przede wszystkim w korzystnych rozwiązaniach podatkowych.
Jednocześnie nader często bagatelizowane są kwestie dotyczące samego systemu regulacji prawnej spółki komandytowo-akcyjnej i jego stosowania w praktyce. Warto, zatem zadać sobie pytanie czy rzeczywiście spółka komandytowo-akcyjna słusznie zasłużyła na tak pozytywne opinie, czy nie są one przesadzone i w związku z tym czy nie powinny zostać ponownie zweryfikowane?
Biorąc pod uwagę aspekt podatkowy, niewątpliwie spółka komandytowa "urasta do roli faworyta" wśród spółek prawa handlowego.
Po pierwsze przychody z udziału w spółce komandytowo-akcyjnej, w związku z tym że jest to spółka osobowa, określane są proporcjonalnie do udziału w zysku, a więc gdy wspólnikami będą osoby prawne, należy stwierdzić, że zapłacą od zysku z udziału w spółce komandytowej podatek według stawki 19%, zaś jeżeli wspólnikami będą osoby fizyczne to dochód będzie podlegał opodatkowaniu albo według progresywnej skali podatkowej albo wg stawki liniowej 19% .Wspólnicy spółki komandytowo-akcyjnej mają prawo dowolnie ustalić w umowie spółki sposób podziału zysku, niezależnie od wkładów rzeczywiście przez nich wniesionych do spółki. Opodatkowanie przychodów wspólników z tytułu udziału w zyskach nie zależy od dokonania ich faktycznej wypłaty.
Po drugie powszechnie uznaje się, że wnoszenie wkładów pieniężnych do spółek kapitałowych (z wyjątkiem, gdy przedmiotem aportu są całe przedsiębiorstwa lub ich zorganizowane części) jest momentem powstania obowiązku podatkowego. Natomiast w przypadku spółek osobowych (w tym komandytowo-akcyjnych) nie jest to moment rozpoznawania przychodu, a więc wspólnicy wnoszący aport nie są obowiązani do zapłaty podatku. Na marginesie należy jednak podkreślić, że literalne brzmienie przepisów podatkowych, które prowadzi do powyższych wniosków jest negowane przez niektóre ograny podatkowe . W związku z tym dla pełnego bezpieczeństwa rekomenduje się korzystanie z procedur otrzymania indywidualnej interpretacji podatkowej w podobnym stanie faktycznym.
Bez wątpienia można uznać, że pod względem podatkowym korzystanie z konstrukcji spółki komandytowo-akcyjnej niesie za sobą wiele zalet. Natomiast, jeśli chodzi o prawne zalety spółki komandytowo-akcyjnej to są one w zdecydowanej mniejszości w stosunku do jej wad. Oczywista korzyść jaka związana jest z konstrukcją prawną spółki komadytowo akcyjnej to ograniczona odpowiedzialności jednego ze wspólników, natomiast pozostałe unormowania spółki są mocno skomplikowane i trudne do zastosowania. Doskonale można to zobrazować na przykładzie regulacji dotyczących wniesienia kapitału w spółce komandytowo-akcyjnej.
W spółce komandytowo-akcyjnej status komplementariusza i akcjonariusza może zostać połączony. W takiej sytuacji komplementariusz obejmuje akcje i wnosi wkłady na kapitał zakładowy. Nie jest dopuszczalne wniesienie wkładu przez komplementariusza na kapitał zakładowy bez objęcia akcji spółki, jak również nie jest możliwe objęcie akcji spółki bez wniesienia wkładów na kapitał zakładowy, tylko na inne fundusze. Wkłady komplementariuszy do spółki komandytowo-akcyjnej podlegają następującym regulacjom prawnym:
- autonomicznej regulacji spółki komandytowo-akcyjnej (przede wszystkim art. 132 KSH i nast. );
- przepisom ogólnym (art. 3 KSH);
- przepisom o spółce jawnej w zakresie wkładów niewnoszonych na kapitał zakładowy, co wynika z art. 126 § 1 pkt 1 KSH;
- przepisom o spółce akcyjnej w zakresie wkładów wnoszonych na kapitał zakładowy, co wynika z art. 126 § 1 pkt 1 i 2 KSH.
Wnoszenie przez komplementariuszy wkładów do spółki poza kapitał zakładowy czyli na kapitały zapasowe tj. kapitał rezerwowy albo inne fundusze powoduje, że w zakresie przedmiotu wkładów, jak i sposobu oraz terminu wnoszenia wkładów stosować należy reguły obowiązujące w spółce jawnej. Jeżeli chodzi o przedmiot wkładu, to wkłady mogą mieć oczywiście charakter pieniężny oraz niepieniężny. Sposób wnoszenia wkładów niepieniężnych, zasadniczo nie jest ograniczany, co do przedmiotu aportu wnoszonego do spółki komandytowo-akcyjnej przez komplementariusza poza kapitał zakładowy.
Nie obowiązują tu kryteria zdolności aportowej ani ograniczenia wymienione w art. 14 § 1 KSH, stosowane w spółkach kapitałowych. Wkłady mogą przybrać formy: wniesienia własności rzeczy, wniesienia wkładu w postaci prawa używania lub pobierania pożytków z rzeczy lub praw, wniesienia środków pieniężnych, świadczenia pracy lub usług. Jeżeli komplementariusz wnosi wkłady na kapitał zakładowy, wówczas do przedmiotu wkładów, terminu oraz sposobu ich wniesienia stosować należy odpowiednio przepisy o spółce akcyjnej, poprzez odesłanie z art. 126 § 1 pkt 2 KSH.
Bezdyskusyjnie spółka komandytowo-akcyjna z punktu widzenia podatkowego jest bardzo korzystnym rozwiązaniem dla potencjalnego przedsiębiorcy. Niestety z drugiej strony wielowarstwowy system regulacji, który charakteryzuje spółkę komandytowo-akcyjną, może być problemem w praktycznym jej zastosowaniu dla podmiotów innych, niż trudniące się profesjonalnym doradztwem prawnym. Przy wyborze i wdrożeniu tej wielozłożonej konstrukcji jako formy prowadzenia działalności gospodarczej z pewnością jednak spodziewane korzyści podatkowe w pełni zrekompensują dodatkowe koszty związane z zatrudnieniem fachowego doradcy prawnego.
Katarzyna Lewicka
Autorka jest zatrudniona w Kancelarii Radców Prawnych K&L Legal Granat i Wspólnicy Sp. k. jako prawnik specjalizujący się w zagadnieniach spółek prawa handlowego i obrotu gospodarczego
Treści dostarcza Kancelaria Radców Prawnych K&L Legal Granat i Wspólnicy Sp.k.
