Jakie są konsekwencje podatkowe częściowego wycofania wkładów w spółce osobowej?
[30.12.2011] Mimo zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych obowiązujących od 1 stycznia 2011 r., zwrot części wkładu w spółce osobowej w dalszym ciągu nie podlega opodatkowaniu.
Nie ulega wątpliwości, że dopuszczalne jest obniżenie wkładów wspólników w spółce osobowej. Udział kapitałowy jako wartość wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki może ulegać zmianie. Zmiany te mogą polegać na jego podwyższeniu przez wniesienie wyższego wkładu lub na jego zmniejszeniu (art. 54 § 1 ksh). Problem pojawia się jednak w ustaleniu skutków podatkowych wycofania wkładów w spółce osobowej w sytuacji, gdy wspólnikiem wycofującym wkłady jest spółka kapitałowa.
Ustawodawca najwyraźniej "zapomniał", że wspólnikiem spółki osobowej może być również osoba prawna, w szczególności spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna. Do dnia 1 stycznia 2011 r. ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierała żadnych regulacji w tym zakresie, natomiast od bieżącego roku stosowne regulacje znalazły się w ustawie, ale dotyczą wyłącznie wystąpienia wspólnika ze spółki oraz likwidacji spółki. Tak więc nadal brakuje przepisów dotyczących wycofania części wkładów ze spółki. Zasadnicze znaczenie dla oceny powyższej operacji ma zatem orzecznictwo sądów administracyjnych i stanowisko organów podatkowych.
Sądy administracyjnie konsekwentnie prezentują pogląd, że zwrot spółce kapitałowej wkładów niepieniężnych wniesionych do spółki osobowej, w kwotach nieprzekraczających ich wartości określonych w umowie spółki nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych na podstawie art. 5 u.p.d.o.p(tak. m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 19 sierpnia 2010r. sygn. I SA/Po 207/10, orzeczenia.nsa.gov.pl)
W pełni należy zaakceptować powyższe stanowisko. Nie może być uznawana za przychód zwracana wartość majątku, jeżeli wcześniej przy zakładaniu spółki ta sama wartość została do spółki wniesiona. Opodatkowaniu powinno bowiem podlegać wyłącznie przysporzenie, wzrost majątku, a za takie nie można uznać zwrot uprzednio wniesionych wkładów. Tak więc, zwrot wartości wkładów następujący w wyniku obniżenia wkładów w spółce osobowej stanowić będzie przychód, ale jedynie w części przewyższającej przypadający wspólnikowi udział.
Organy podatkowe niestety nie zawsze zgadzają się w tym stanowiskiem. Zasadniczo prezentują pogląd, że wartość zwracanego majątku ze spółki osobowej jest jednak przychodem. Problem stanowi jednak w takiej sytuacji ustalenie, co jest kosztem podatkowym. We wcześniejszych interpretacjach za koszt podatkowy organy uznawały jedynie wydatki związane z przystąpieniem do spółki osobowej, w tym niezaliczone przez Spółkę do kosztów podatkowych wydatki na nabycie środków trwałych, wniesionych aportem do spółki. (tzw. koszt "historyczny"). Tak więc organy odmawiały uznania za koszt podatkowy wartości wkładu do spółki osobowej, który najczęściej różnił się od wartości historycznej aportu.
Najnowsze interpretacje podatkowe niosą jednak nadzieję na zmianę stanowiska w tym zakresie. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 1 marca 2011r. (IBPBI/2/423-103/11/MO, sip.mf.gov.pl), stwierdził: "wypłaty pieniężne lub świadczenia w naturze przez (…) spółkę osobową tytułem częściowego zwrotu wkładu na rzecz Wnioskodawcy nie będą rodziły obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych, w części odpowiadającej wydatkom na nabycie lub objęcie prawa do udziałów w takiej spółce." (podobnie też Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 2 grudnia 2010r., sygn. IPPB3/423-529/10-4/MS, sip.mf.gov.pl).
Reasumując, bez względu na to czy uznamy zwrot wcześniej wniesionego wkładu do spółki osobowej za przychód czy też nie, wniesienie wkładu do spółki osobowej oraz jego wycofanie pozostaje neutralne na gruncie podatków dochodowych.
Artur Syrowy, radca prawny, Kancelaria Ślązak, Zapiór i Wspólnicy
Treści dostarcza: Kancelaria Ślązak, Zapiór i Wspólnicy
