Termin na zawiadomienie sprzedającego przez konsumenta o wadach towaru wynosi 2 miesiące od stwierdzenia wady
[31.10.2011] Jeśli kupiony towar jest wadliwy, można skorzystać z uprawnień wynikających z rękojmi, niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową lub z gwarancji, jeśli została ona udzielona.
Należy jednak pamiętać, że niezbadanie rzeczy po jej kupnie oraz niezgłoszenie w terminie wad może dla kupującego oznaczać utratę przysługujących mu uprawnień.
Transakcje między przedsiębiorcami
Do sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego o rękojmi za wady rzeczy. Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy ruchomych wygasają po upływie roku, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. W konkretnym przypadku kupujący może jednak swoje uprawnienia stracić znacznie szybciej.
Przy sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą utrata uprawnień z tytułu rękojmi następuje, jeżeli kupujący nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie. Natomiast gdy wada wyszła na jaw dopiero później – jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej wykryciu. Do zachowania terminów zawiadomienia o wadach rzeczy sprzedanej wystarczy wysłanie przed upływem tych terminów listu poleconego (art. 563 § 2 i 3 K.c.).
Obowiązek zbadania kupionej rzeczy może być uciążliwy, szczególnie przy kupnie dużej partii towaru. Dlatego przyjmuje się, że w takich sytuacjach należy dopuścić możliwość wyrywkowego zbadania części towaru. Żaden przepis nie daje też precyzyjnej odpowiedzi na pytanie, co kryje się pod terminem „niezwłocznie”. W orzecznictwie wskazuje się, że pod tym pojęciem należy rozumieć okres maksimum czternastu dni. W okolicznościach konkretnej sprawy „niezwłoczne” zawiadomienie o wadzie oznaczać może termin nieco dłuższy lub krótszy. Dokonanie oceny w tym zakresie należy do sądu (wyrok Sądu Najwyższego z 7 lutego 2008 r., sygn. akt V CSK 410/07).
Sprzedaż innym podmiotom
Trochę inaczej wygląda sprawa, gdy nie mamy do czynienia ze sprzedażą między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą.
Jeśli przedsiębiorca sprzedał towar konsumentowi (osobie fizycznej, która nabywa rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą), nie mają zastosowania przepisy Kodeksu cywilnego o rękojmi za wady, lecz przepisy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Zostaną one omówione w dalszej części.
Jakie przepisy stosować do reklamowania wad w przypadku sprzedaży między osobami nieprowadzącymi działalności gospodarczej, albo do sprzedaży przez przedsiębiorcę podmiotowi niebędącemu przedsiębiorcą ani konsumentem? Chodzi tu o sytuację, gdy np. rzecz od przedsiębiorcy kupuje fundacja, stowarzyszenie, wspólnota mieszkaniowa. Sprzedający odpowiada za wady na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego o rękojmi.
W zakresie zawiadomienia o wadach przewidują one, że kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia. Natomiast w wypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć.
Zatajenie wad
Jeśli sprzedawca podstępnie zataił wadę lub zapewnił kupującego, że wady nie istnieją, to niezbadanie rzeczy i niezawiadomienie sprzedawcy niezwłocznie o wadzie nie spowoduje utraty wynikających z Kodeksu cywilnego uprawnień z rękojmi (art. 564 K.c.). Za równoznaczne z zapewnieniem kupującego, że wady nie istnieją, uważa się różnorodne sformalizowane sposoby potwierdzenia dobrej jakości rzeczy, w tym kartę (książkę) gwarancyjną.
Wydanie nabywcy karty gwarancyjnej jest równoznaczne z zapewnieniem sprzedawcy o dobrej jakości towaru. Uznał tak Sąd Najwyższy w wyroku z 27 stycznia 2004 r. (sygn. akt II CK 378/02). Zapewnienie o braku wad może mieć również postać certyfikatu jakościowego, w szczególności wówczas, gdy stwierdzono w nim fakt przeprowadzenia prób i badań towaru oraz podano ich wynik (wyrok Sądu Najwyższego z 19 października 2005 r., sygn. akt V CK 260/05).
2 miesiące od stwierdzenia wady – termin na zawiadomienie sprzedającego przez konsumenta o wadach towaru.
Dwa miesiące dla konsumentów
Reklamowanie towaru kupionego przez konsumentów od przedsiębiorców odbywa się na zasadach określonych w ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Ustawa ta nie posługuje się pojęciem wad, lecz używane jest sformułowanie „niezgodność towaru z umową”.
Sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania tego towaru kupującemu. Kupujący ma obowiązek zawiadomić sprzedawcę o niezgodności w terminie dwóch miesięcy od jej wykrycia. Jeśli tego nie zrobi, traci przysługujące mu uprawnienia (żądanie naprawy, wymiany, a w niektórych przypadkach – obniżenia lub zwrotu ceny). Do zachowania terminu wystarczy wysłanie zawiadomienia przed jego upływem.
Ustawa nie wprowadza natomiast obowiązku zbadania rzeczy przez konsumenta niezwłocznie po jej zakupie. Trzeba jednak pamiętać o tym, że sprzedawca nie odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową, gdy kupujący w chwili zawarcia umowy o tej niezgodności wiedział lub, oceniając rozsądnie, powinien był wiedzieć (art. 7 ustawy). Jeśli więc np. wady są widoczne gołym okiem i oceniając rozsądnie kupujący powinien był o nich wiedzieć, to nie można będzie ich później reklamować.
Szybkie sprawdzenie rzeczy i wykrycie ewentualnych wad daje konsumentowi dodatkową przewagę nad sprzedającym. W przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem sześciu miesięcy od wydania towaru domniemywa się, że istniała ona w chwili wydania. Kupujący nie musi więc tego udowadniać.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.)
Ustawa z dnia 27.07.2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (…) (Dz. U. nr 141, poz. 1176 ze zm.)
autor: Andrzej Janowski
Gazeta Podatkowa nr 84 (812) z dnia 2011-10-20
Nieterminowe płatności w firmie. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl
