Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w świetle ustawy o związkach zawodowych
[28.01.2015] W ustawie o związkach zawodowych znalazły się przepisy, które umożliwiają zwolnienie członka związku zawodowego z obowiązku świadczenia pracy. Zatem czy taki pracownik może według własnego wyboru i dowolnie skorzystać z takiego świadczenia?
Zgodnie z art. 31 ust. 3 u.z.z. pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy. Zwolnienie to nie jest ograniczone tylko do osób pełniących funkcję w zarządzie organizacji, ale dotyczy wszystkich członków związku, którzy pełnią w nim funkcję związkową.
W świetle postanowień art. 31 ust. 2 u.z.z. zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy może nastąpić tylko na wniosek zarządu zakładowej organizacji związkowej, który powinien zawierać:
– imienne wskazanie pracownika, któremu zwolnienie od pracy ma zostać udzielone,
– wskazanie okoliczności uzasadniających zwolnienie od pracy,
– wskazanie, czy zwolnienie od pracy ma być udzielone z zachowaniem prawa do wynagrodzenia czy bezpłatnie,
– określenie wymiaru i okresu zwolnienia od pracy.
Forma pisemna wniosku nie jest wymagana przez przepisy, ale za taką formą przemawiają względy funkcjonalne. Co ważne pracodawca nie może udzielić zwolnienia od pracy innemu pracownikowi niż ten, którego dotyczy wniosek.
Dla zwolnienia od pracy nie jest wystarczające uprzedzenie (powiadomienie) pracodawcy o nieobecności pracownika w pracy i przyczynie usprawiedliwiającej tę nieobecność, ale wymagane jest udzielenie pracownikowi przez pracodawcę zwolnienia od wykonywania pracy zawodowej. Oznacza to, że zwolnienie to nie następuje z mocy prawa i jest zależne od zgody pracodawcy (Wyrok SN Wyrok z dnia 2 marca 2012 r., sygn. akt I PK 120/11).
Pracownik nie może samodzielnie zaprzestać wykonywania pracy, ponieważ tego rodzaju zaniechanie może być kwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i skutkować rozwiązaniem stosunku pracy bez wypowiedzenia w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Istotny jest także fakt, iż pracodawca zachowuje uprawnienie do weryfikacji treści wniosku. W szczególności może sprawdzić, czy osoby wymienione we wniosku pełnią funkcje organizacyjne w zarządzie i czy proponowany wymiar zwolnienia jest zgodny z przepisami.
Anna Kasza
Aplikant radcowski
Treści dostarcza: Kancelaria Ślązak, Zapiór i Wspólnicy
