Niepłacący w terminie kontrahenci to problem, który obecnie dotyka 85 procent przedsiębiorstw, a przeciętny czas oczekiwania na zapłatę w ciągu kwartału wydłużył się o ponad 3 tygodnie – wynika z najnowszej edycji badania „Portfel należności polskich przedsiębiorstw” realizowanego na zlecenie KRD oraz KPF. Problem zatorów płatniczych w polskiej gospodarce znów przybiera na sile. Aktualne dane pokazują, że sytuacja pod tym względem jest najgorsza od 2,5 roku.
W pierwszym kwartale 2018 roku Indeks Należności Przedsiębiorstw, czyli wskaźnik, który odzwierciedla poziom zatorów płatniczych w gospodarce spadł do 89,9 punktu. Warto jednak przypomnieć, że wynik 92,1 punktu, odnotowany na koniec 2017 roku, był najwyższym w niespełna dziesięcioletniej historii wspólnego badania Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej i Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce.
Wpływ INP
Im wyższa wartość INP, tym przedsiębiorcy mniej odczuwają problemy z odzyskaniem pieniędzy. Im niższa, tym gorsza jest sytuacja w tym zakresie. Choć po solidnym wzroście indeksu w ostatnim kwartale 2017 roku, lekkie pogorszenie nie byłoby niczym zaskakującym, to skala spadku może już martwić. INP pierwszy raz od 10 kwartałów znalazł się poniżej linii 90 punktów. Choć jest za wcześnie, aby zwiastować trwałe pogorszenie, to sygnał jest mocno niepokojący.
Najnowsze badanie pokazuje, że mocno wzrósł przeciętny okres oczekiwania na zapłatę. Aktualnie wynosi on 3 miesiące i 24 dni. W ostatnich trzech miesiącach 2017 roku przedsiębiorcy na pieniądze czekali około 3 miesięcy, czyli ponad 3 tygodnie krócej. Najlepszy pod tym względem był trzeci kwartał 2016 roku. Wówczas okres oczekiwania na przeterminowane należności wynosił zaledwie 2 miesiące i 24 dni.
To zły prognostyk dla całej gospodarki
Relacje między firmami są wielokrotnie złożone. Jeśli jedna firma nie płaci w terminie drugiej, ta może mieć problem z zapłaceniem kilku kolejnym, a one w konsekwencji mogą nie być w stanie uregulować swoich zobowiązań wobec partnerów, dostawców, czy pracowników. Firmy, z którymi często rozmawiają eksperci o ich problemach, wielokrotnie podkreślały, że jednym z najpoważniejszych są zatory płatnicze. Niestety, wygląda na to, że w najbliższym czasie będą one przybierać na sile.
Z najnowszej edycji „Portfela należności polskich przedsiębiorstw” wynika, że prawie 30 procent polskich firm przez to, że klienci nie płacą im na czas, ma problemy z regulowaniem własnych zobowiązań. To wynik zbliżony do danych sprzed 3 miesięcy. Z kolei 28,9 procent badanych z tego samego powodu musi ograniczać własne inwestycje. W ostatnim kwartale 2017 roku odsetek ten wynosił 28,6 procent. Jednak zdecydowanie wyraźniejsze pogorszenie sytuacji można zaobserwować w innym obszarze.
Deklaracje opóźnień płatności
Odsetek firm, które deklarują, że opóźnienia w płatnościach zmusiły ich do redukowania zatrudnienia lub funduszu wynagrodzeń wzrósł z 8,3 do 10,4 procent. W obecnej, korzystnej dla pracowników, sytuacji na rynku pracy ograniczanie funduszu płac może oznaczać kłopoty z utrzymaniem zespołu, a nawet krótkoterminowa redukcja zatrudnienia może skończyć się późniejszymi problemami z jego odbudowaniem. Firmy dobrze o tym wiedzą, więc te decyzje potwierdzają, jak trudne jest ich położenie. To kolejny sygnał, że problem zatorów płatniczych może przybierać na sile.
W pierwszym kwartale 2018 roku wzrosły również wydatki na cele związane ze skutkami i przeciwdziałaniem opóźnieniom w płatnościach. Obecnie stanowią one przeciętnie 7,3 procent ogółu kosztów przedsiębiorstw. W poprzednim kwartale wynosiły natomiast 6,1 procent. Warto przypomnieć, że przed rokiem ten odsetek sięgał zaledwie 5,2 procent. Wydatki najbardziej obciążają finanse mikroprzedsiębiorstw. W gronie firm zatrudniających do 9 pracowników, koszty związane z nieregularną obsługą zobowiązań lub jej brakiem sięgają obecnie aż 8,9 procent.
Problem nieterminowych płatności aktualnie dotyczy 85 procent przedsiębiorstw (poprzednio 85,5 procent), a przeciętny udział opóźnionych faktur w portfelach polskich firm – po wzroście o 0,4 punktu procentowego – sięga 22,7 procent. To najwyższy wynik od dwóch lat. Obecny wzrost tego wskaźnika jest w głównej mierze wynikiem wzrostu udziału firm, które mają w portfelach więcej niż 30 proc. przeterminowanych faktur i spadku odsetka firm, które zadeklarowały mniej niż 10 procent. opóźnionych faktur.
„Portfel należności polskich przedsiębiorstw” to wspólny projekt Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej SA i Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce. Badanie jest przeprowadzane co kwartał od stycznia 2009 roku.
Źródło: Krajowy Rejestr Długów
