Polacy deklarują, że prezenty chcą kupować wcześniej, a nie czekać z nimi do ostatniej chwili. Jak wygląda to w praktyce? Czy w tym roku zaoszczędzili ci, którzy prezenty kupili już w listopadzie, czy raczej ta grupa, która czekała z zakupami niemal do pierwszej gwiazdki? Jak wynika z kolejnej edycji „Świątecznego barometru cenowego”, przygotowanego przez ekspertów firmy doradczej Deloitte, wszystko zależy od kategorii produktów, które chcemy kupić. Analiza ofert 800 sklepów internetowych przeprowadzona we współpracy z firmą Dealavo pokazuje, że w okresie ostatnich tygodni (23 listopada-10 grudnia br.) wzrastały przede wszystkim ceny gier komputerowych, konsol oraz zabawek. Eksperci zalecają klientom dokładne przejrzenie ofert sklepów internetowych, gdyż różnice w cenach perfum, książek czy planszówek w tym samym dniu mogą sięgać ponad 100 proc.
Z badania „Zakupy świąteczne 2018” analizującego świąteczne zwyczaje zakupowe konsumentów wynika, że w tym roku blisko 30 proc. Polaków planowało zamknąć temat prezentów świątecznych jeszcze w listopadzie. Zapytani jednak o to, kiedy kupili świąteczny prezent w 2017 roku przyznają, że zostawili to na ostatnią chwilę. Zarówno w Polsce, jak i we Włoszech w ubiegłym roku 27 proc. respondentów nabywało prezenty w okresie od 15 do 24 grudnia. Być może wynika to z faktu, że dużo pracujemy i nie mamy czasu na zakupy. Niewykluczone jest także to, że część z nas liczy na to, że ceny tuż przed świętami będą niższe. Jak co roku postanowiono sprawdzić, czy ich strategia była słuszna.
Dzięki raportowi „Zakupy świąteczne 2018” znane są kategorie produktów, które Polacy najchętniej wybierają jako prezenty dla najbliższych. Z tego powodu do analizy wybrano te najpopularniejsze: kosmetyki i perfumy, słodycze, książki, gry, zegarki, zabawki, muzykę, a także drobny sprzęt AGD, konsole, laptopy, okulary wirtualnej rzeczywistości (VR), planszówki, smartfony, artykuły sportowe, tablety, telewizory, DYI czy wearables (akcesoria oraz ubrania wyposażone w zaawansowane technologie).
Za pomocą oprogramowania Dealavo Smart Prices wyszukano konkretne oferty tych produktów, które poddano codziennemu monitoringowi w zakresie cen. Łącznie przebadano ponad 300 produktów, które znajdują się w ofercie blisko 800 sklepów online.
Przemyślana polityka cenowa
W ramach „Świątecznego barometru cenowego” eksperci przeanalizowali łącznie około 8 000 cen produktów, które najczęściej wybieramy na prezenty dla najbliższych. W poniedziałek 10 grudnia br. cena 55 proc. z nich w porównaniu do Black Friday (23 listopada br.) nie uległa zmianie. Z kolei jedna czwarta (25 proc.) analizowanych cen odnotowała wzrost, a 20 proc. spadek. Wyniki były podobne do zeszłorocznych, co pokazuje już pewną stałą tendencję. Sprzedawcy dość rozważnie i w przemyślany sposób kierują swoją polityką cenową.
Nieco inaczej sytuacja wyglądała, gdy analizie poddano średnie ceny produktów, które najczęściej wybieramy na prezenty. W grudniu cena aż 56 proc. z nich wzrosła w porównaniu do Black Friday. Wzrost ten wynosił średnio 4,1 proc. Podobnie jak w ubiegłym roku, największe wzrosty dotyczyły gier komputerowych, konsol, tabletów, zabawek oraz muzyki. Większość cen wróciła do poziomu sprzed Black Friday. Co ciekawe, były również takie kategorie jak muzyka, w której wzrosty były dwukrotnie wyższe niż wcześniejsze spadki. Z kolei średnia cena 40 proc. produktów zmalała w porównaniu do Black Friday – spadek wyniósł 3,3 proc. Dotyczyło to m.in. smartfonów i telewizorów.
Ciekawym przykładem są gry, których średnia cena w porównaniu do Black Friday wzrosła o 5,5 proc. Dotyczyło to dziesięciu z trzynastu produktów, a w sześciu przypadkach wzrost ten był wyższy niż 5 proc. Dla przykładu God of War (PS4) podrożał aż o 21,6 proc. Choć należy pamiętać, że akurat ta gra w czasie Black Friday była mocno przeceniona. Obecnie wróciła do ceny sprzed listopadowych obniżek. Tak samo było z grą FIFA 19 (PC).
Podobnie sytuacja wyglądała z konsolami, wśród których sześć na siedem produktów 10 grudnia miało wyższe ceny niż 23 listopada. Wzrosty te sięgały maksymalnie 10 proc.
Duże niespodzianki cenowe mogły spotkać rodziców, którzy szukali zabawek dla swych dzieci. W przypadku 24 na 34 produktów w tej kategorii ceny w grudniu były wyższe niż pod koniec listopada. Za Plac Zabaw Dla Dzieci Playmobil 10 grudnia musieliśmy zapłacić więcej o 45,3 proc. niż w czasie Black Friday.
Wzmożony ruch później niż zwykle
Jak pokazuje badanie, Polacy chcą podarować najbliższym przede wszystkim perfumy i kosmetyki, książki, a dzieciom zabawki. To właśnie w tych kategoriach w analizowanym okresie eksperci zidentyfikowali różnice w cenach sięgające nawet ponad 100 proc. Dotyczyło to 50 z 312 analizowanych produktów.
Liderami pod tym względem były perfumy, wśród których różnice cen aż 10 z 27 analizowanych produktów 10 grudnia sięgały ponad 100 proc. Podobny przypadek dotyczył wearables (5 z 19 produktów). W kategorii planszówek różnice sięgały 91 proc., a książek i zabawek odpowiednio 75 i 74 proc. Z kolei w przypadku laptopów, konsoli i telewizorów te różnice są znacznie mniejsze. Pokazuje to spójność oraz stabilność polityki cenowej w tych kategoriach. Prawidłowość tę zauważono zarówno w Black Friday, jak i na początku grudnia.
Część sprzedawców obniża cenę, m.in. po to, by znaleźć się na wysokiej pozycji w porównywarkach cenowych. Te, według badania „Zakupy Świąteczne 2018”, są źródłem inspiracji prezentowych dla prawie 40 proc. Polaków. Szczególnie dotyczy to sprzętu elektronicznego i gier komputerowych. Najpopularniejsze porównywarki są także bardzo dobrze pozycjonowane w wyszukiwarkach, które są podstawowym źródłem wiedzy o bożonarodzeniowych upominkach. Jak pokazują dane Gemius, liczba odsłon w Ceneo.pl w listopadzie wyniosła 156 mln, dla porównania we wrześniu było to 94 mln odsłon, a w październiku 97 mln odsłon.
W tym roku wzmożony ruch zakupowy wystąpił później niż miało to miejsce w 2017 r.
Liczba odsłon w październiku jest prawie taka sama jak we wrześniu. Dopiero w listopadzie widać duże wzrosty, podczas gdy w zeszłym roku były one widoczne już w październiku.
Co ciekawe, z roku na rok widać mniejszy udział laptopów i komputerów jako sprzętu, z którego wchodzimy na strony wyszukiwarek cen. Udział smartfonów wzrósł z 35 proc. w listopadzie 2017 r. do 44 proc. w listopadzie 2018 r.
Które produkty mogą mieć największą obniżkę cenową, porównując okres przed świętami do noworocznych wyprzedaży? W ubiegłym roku (15 grudnia 2017 i 12 stycznia 2018 r.) były to gry. Ceny 12 z 19 z nich spadły w porównaniu z okresem przedświątecznym. Analogicznie stało się w przypadku smartfonów, choć spadki te nie były aż tak znaczące. Wynika to z tego, że ich ceny podlegają niewielkim fluktuacjom. W kategorii perfum siedem z dziesięciu analizowanych zapachów podrożało w stosunku do 2017 r.
Podobnie było z zabawkami. Różnice średnich cen między grudniem a styczniem w większości przypadków nie powinny być znaczne. Dlatego nie musimy się wstrzymywać przed zakupem prezentów pod choinkę, w tym zwłaszcza zabawek. Jedynymi produktami z których zakupem warto jednak poczekać są smartfony i gry.
Źródło: Jakub Lubelski, Zespół ds. Sektora Dóbr Konsumenckich, Deloitte
