Narodowy Bank Polski zaprezentował kalkulacje inflacji bazowej w czerwcu.
Specjaliści zajmujący się problematyką inflacji obserwują nie tylko jej poziom, ale również głębiej analizują przyczyny takiego a nie innego jej przebiegu. W owych analizach starają się wyróżnić składniki, na które władza monetarna (tj. Rada Polityki Pieniężnej – RPP) ma wpływ i na które oddziałuje, by utrzymać poziom inflacji w zakładanych przedziałach wartości.
Często inflacja podnoszona jest (bądź zbijana), czynnikami na które władze monetarne specjalnego wpływu nie mają. To są ceny żywności (kształtowane głównie poziomem urodzaju), ceny paliw i innych surowców będące pochodna tego co się dzieje na światowych rynkach, ceny kształtowane inaczej niż w zależności popyt/podaż/cena – np. ceny towarów istotnie kształtowanych poziomem opodatkowania – choćby wysokością akcyzy.
Podstawowym pytaniem jest „co by się z inflacją działo gdyby nie …”. Tu wstawia się zazwyczaj ceny żywności i energii, ceny administrowane, ceny które w ostatnim czasie ulegały skrajnym zmianom. Narodowy Bank Polski systematycznie przeprowadza i prezentuje stosowne kalkulacje i nazywa je miernikami inflacji bazowej.
Najwięcej uwagi analityków przyciąga wskaźnik wykluczający wpływ cen żywności i energii. Dla czerwca jego roczny indeks oszacowany został na 3,5%, wobec 4,0% w maju. Skoro ceny ogółem były w czerwcu wyższe niż przed rokiem o 4,4%, a w maju o 4,7%, to otrzymujemy informację, inflacja jest wyraźnie dynamizowana cenami żywności i paliw. Oczywiście wypada pamiętać, że aktualne kształtowanie się cen żywności i energii nie jest takie samo. Roczny wskaźnik wzrostu cen żywności pozostaje niewysoki, wystrzelił zaś w górę ten opisując zmiany cen paliw, a wysokim jest również ten od energii elektrycznej. Co ciekawe, właśnie ten wskaźnik inflacji bazowej jest uważany za najlepiej odwzorowujący co się dzieje z cenami, na które ma wpływ polityka monetarna (tam gdzie powinny działać zależności popyt/podaż/cena) – więc RPP może, a nawet powinna interweniować by ją zbić (zwłaszcza, że od dłuższego już czasu pozostaje on powyżej górnych dopuszczalnych widełek dla celu inflacyjnego NBP). Wzrost inflacji w ostatnich miesiącach był głównie pochodną wzrostu różnorakich kosztów wytwarzania, nie zaś skutkiem nadmiernego, niepochamowanego popytu. Sytuacja w tym zakresie zaczęła się zmieniać od maja, kiedy to wyraźniej odczuwalny zaczął być wkład wzrostu popytu.
Drugim, z przyciągających szczególne zainteresowanie analityków, jest wskaźnik wykluczający ceny administrowane. Dla czerwca jego roczny indeks oszacowany został na 4,0%, a dla maja na 4,4%. Skoro ceny ogółem były w czerwcu wyższe niż przed rokiem o 4,4%, a w maju o 4,7%, to otrzymujemy informację, iż w ostatnim czasie inflacja istotnie podnoszona jest również cenami administrowanymi.
W przypadku pozostałych dwóch mierników inflacji bazowej – oczyszczających inflację z wpływu anormalnego czy gwałtownego przebiegu zmian części cen, różnice do wskaźnika inflacji ogółem w czerwcu zmniejszyły się (wskaźnik ogółem istotnie spadł, a oba ze wzmiankowanych mierników obniżyły się, ale mniej). Znaczy to, że w ostatnim miesiącu czynniki nadzwyczaj silnie zniekształcające obraz inflacji stały się mniej znaczące. Odpowiednio wskaźnik po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych dla czerwca w ujęciu rocznym obliczono na 2,9%, a dla maja na 3,0%, a wskaźnik w tzw. formule 15% średniej obciętej dla czerwca na 3,1% tj. wobec 3,3% obliczonych dla maja.
Źródło: Krajowa Izba Gospodarcza
