Odpowiedzią na niedobór rąk do pracy miało być, zwłaszcza w branży transportowej, zatrudnianie cudzoziemców z odpowiednimi kwalifikacjami. Jednak bariery stawiane przez instytucje w Polsce i UE sprawiają, że coraz częściej odmawia się kierowcom-cudzoziemcom wydania niezbędnego zaświadczenia A1.
Formularz A1 to tzw. unijny formularz wprowadzony w kwietniu 2014 roku na terenie wszystkich państw UE, zastępując funkcjonujący do tej pory druk E101. Dokument potwierdza odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne w danym kraju, należącym do wspólnoty europejskiej, a także zwalnia przedsiębiorstwo z obowiązku ponownego opłacania świadczeń w innym państwie członkowskim. Pracownicy delegowani do pracy za granicą na terenie Unii Europejskiej, muszą posiadać formularz A1 w kabinie pojazdu na wypadek kontroli drogowej. Przedsiębiorcy, którzy na skutek braków kadrowych zdecydowali się przyjąć do pracy kierowców z krajów Europy Wschodniej, szczególnie odczują skutki tego problemu.
Na przeszkodzie stoją przepisy
Barierą do wydania formularza A1 dla obywateli państw niebędących członkami Unii Europejskiej są niejednoznaczne przepisy prawa unijnego m.in. czas trwania i ciągłość pobytu na terytorium państwa członkowskiego, charakter wykonywanej pracy, czas trwania umowy o pracę czy nawet więzi rodzinne wnioskodawcy.
Dodatkowym utrudnieniem w kwestii odmowy wydawania dokumentów cudzoziemcom są nie do końca jasne regulacje prawne. Przede wszystkim, w przepisach brakuje uporządkowania kwestii związanych z tym, kiedy i na jakiej podstawie można odrzucić wniosek o przyznanie dokumentu poświadczającego opłacanie składek. Pracownicy ZUS-u rozpatrując wniosek o poświadczenie formularza A1, decydują, czy ich zdaniem spełnione zostały kryteria dotyczące miejsca zamieszkania, zawarte w art. 11 Rozporządzenia 987/2009.
W ostatnim czasie dzięki pomocy ekspertów Ogólnopolskiego Centrum Rozliczania Kierowców sąd uchylił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie odmowy wydania zaświadczenia A1 dla obywatela Ukrainy.
Źródło: Ogólnopolskie Centrum Rozliczania Kierowców
