W wyroku z 12 maja 2021 r., Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że Grecja uchybiła zobowiązaniom państwa członkowskiego, nie odzyskując bezprawnie wypłaconej greckim rolnikom pomocy w ramach rekompensaty za niekorzystne warunki pogodowe.
W 2009 r. Grecki Zakład Ubezpieczeń Rolniczych (ELGA) – instytucja publiczna, której celem jest ubezpieczanie gospodarstw rolnych od szkód wynikających z zagrożeń naturalnych – wypłacił greckim rolnikom odszkodowania w łącznej wysokości 425 mln EUR za szkody, które wystąpiły w 2008 r. w wyniku niekorzystnych warunków pogodowych. Decyzją z dnia 7 grudnia 2011 r. Komisja uznała te środki za pomoc państwa niezgodną z prawem i z rynkiem wewnętrznym. W związku z tym nakazała władzom greckim odzyskanie ich od beneficjentów.
Grecja zwróciła się do Sądu Unii Europejskiej o stwierdzenie nieważności tej decyzji i zawieszenie jej wykonania w oczekiwaniu na wydanie wyroku co do istoty sprawy. W 2012 r. prezes Sądu UE zawiesił wykonanie decyzji w zakresie, w jakim nakładała ona na Grecję obowiązek odzyskania od beneficjentów pomocy niezgodnej ze wspólnym rynkiem. Jednakże w 2014 r. Sąd oddalił skargę co do istoty.
Grecja wniosła następnie odwołanie do Trybunału Sprawiedliwości, wnosząc o uchylenie wyroku Sądu i zawieszenie wykonania decyzji Komisji do czasu rozstrzygnięcia odwołania. Trybunał oddalił zarówno wniosek o zawieszenie, jak i o odwołanie, utrzymując w mocy nałożony na Grecję obowiązek odzyskania udzielonej rolnikom pomocy.
Komisja uważa, że Grecja nie podjęła w wyznaczonym terminie wszystkich środków niezbędnych do wykonania jej decyzji i nie poinformowała jej w wystarczającym stopniu o środkach podjętych na podstawie tej decyzji, w związku z czym postanowiła wnieść do Trybunału skargę o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. W wydanym 12 maja wyroku, TSUE przychylił się do skargi Komisji.
Po pierwsze, Komisja stwierdza, że Grecja nie podjęła, po upływie terminu wyznaczonego przez Komisję (11 czerwca 2012 r.), wszystkich niezbędnych środków w celu odzyskania od beneficjentów bezprawnie przyznanej pomocy państwa. W rzeczywistości, ponad osiem lat po przyjęciu decyzji Komisji, władze greckie nadal nie zastosowały się do niej.
Ponadto Trybunał zauważa, że odzyskanie pomocy nie było dla Grecji całkowicie niemożliwe. Trudności administracyjne lub techniczne związane z dużą liczbą beneficjentów nie pozwalają na stwierdzenie, że odzyskanie pomocy było technicznie niemożliwe. Ponadto, w czerwcu 2015 r. Grecja wskazała na swój zamiar ustanowienia przepisów w celu przezwyciężenia tych trudności administracyjnych, to znaczy trzy lata po upływie wyżej wymienionego terminu.
W odniesieniu do argumentu Grecji, zgodnie z którym nie przyjęła ona żadnego wspólnego zarządzenia ministerialnego w celu odzyskania kwot powyżej 5000 EUR ze względu na sprzeciw Komisji, Trybunał przypomniał, że instytucja ta wyraziła zastrzeżenia co do arbitralnie ustalonej granicy, poniżej której nie można dokonać odzyskania. Jednakże, taka uwaga nie przeszkodziła Grecji w kontynuowaniu zmian swoich ram prawnych w celu zapewnienia wykonania decyzji Komisji.
Jeśli chodzi o twierdzenie, że odzyskanie pomocy spowodowałoby zakłócenia społeczne, władze greckie nie wykazały, że ryzyko reakcji ze strony rolników, która miałaby konsekwencje dla porządku publicznego, a której nie mogliby oni sprostać przy użyciu dostępnych im środków, było rzeczywiste. Wreszcie Trybunał stwierdził, że Grecja nie poinformowała w wystarczający sposób Komisji o środkach podjętych na podstawie decyzji.
Po pierwsze, w chwili zamknięcia pisemnego etapu niniejszej sprawy Grecja nadal nie dostarczyła Komisji dokumentów potwierdzających, że beneficjentom nakazano zwrot pomocy. Po drugie, Grecja nie informowała Komisji w sposób ciągły o postępach w przyjmowaniu środków krajowych niezbędnych do pełnego odzyskania pomocy. Po poinformowaniu w czerwcu 2016 r., że nie przyjęła jeszcze środków służących odzyskaniu pomocy, Grecja nie przekazała żadnych dalszych informacji: wszystkie wyraźne wnioski i pisma ponaglające Komisji pozostały bez odpowiedzi ze strony Grecji.
Wyrok TSUE w sprawie C-11/20 Komisja przeciwko Grecji (Pomoc dla rolników), informacja prasowa z 12 maja 2021 r. nr 77/21.
Redakcja Portalu Skarbiec.biz
