Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w okresie I-IX 2020 r. w firmach zatrudniających powyżej 9 osób nakłady inwestycyjne wyniosły 91 107,7 mln PLN i okazały się o 7,2% niższe niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Z powyższych danych GUS oraz zestawień za pierwsze półrocze można szacować, że w III kwartale 2020 r. w sektorze przedsiębiorstw poziom inwestycji w firmach zatrudniających powyżej 9 osób wyniósł 35 619 mln PLN i okazał się o 8,0% niższy niż w analogicznym okresie roku ubiegłego.
Regres inwestycji uległ spłyceniu
W tegorocznej sytuacji inwestycyjnej widoczny jest regres spowodowany gwałtownym wyhamowaniem procesów gospodarczych związany z pandemią koronawirusa. Szczególne trudna sytuacja miała miejsce w kwartale drugim kiedy to inwestycje były niższe niż przed rokiem o 13,6%. W kwartale trzecim inwestycje, choć wciąż niższe niż w analogicznym okresie roku ubiegłego, zanotowały już płytszy regres – 8,0%. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że sytuacja w poszczególnych branżach była bardzo mocno zróżnicowana. W części branż notowano spadki inwestycji znacznie głębsze niż przeciętne, natomiast w części branż inwestycje okazały się zdecydowanie wyższe niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. W dodatku pomiędzy poszczególnymi branżami widać różnice w modelach wchodzenia i wychodzenia z kłopotów około pandemicznych. Dla części branż regres jest większy w kwartale trzecim niż w drugim.
Inwestycje w środki transportu odrabiają zaległości
Zróżnicowana była też sytuacja w zakresie tego, w co inwestowano. W przypadku budowli i budynków regres w kwartale trzecim wyniósł -9,1% w stosunku do wyników sprzed roku (w kwartale drugim wynosił zaledwie 4,4%). Na maszyny i urządzenia wyasygnowano kwotę mniejszą niż przed rokiem o -10,3% (w kwartale drugim regres wyniósł 13,1%). Zwracają uwagę natomiast statystyki środków transportu, gdzie zanotowany został wzrost o 5,3% po sięgającym aż 33,4% spadku zanotowanym w kwartale drugim. W sposób naturalny rozkład oraz zmiany dynamik pomiędzy kwartałami drugim i trzecim były związane z tym, jak szybko można dokonywać redukcji czy przesunięć w procesach inwestycyjnych. Stosunkowo łatwo opóźnić lub anulować zakupy środków transportu. Trudniej jest z maszynami i urządzeniami, w przypadku zaś budynków przerwanie procesu może przynieść znaczące szkody (niszczenie niedokończonych budynków i budowli).
Największe spadki inwestycji w produkcji wyrobów skórzanych
Wyjątkowo trudna sytuacja panowała w sektorach: produkcja wyrobów skórzanych (spadek inwestycji w stosunku do wyniku sprzed roku o 80,3% do kwoty 9 mln PLN), produkcja odzieży (spadek o 56,4% do 10 mln PLN), produkcji wyrobów tekstylnych (spadek o 54,6% do 77 mln PLN). W przypadku ostatniego z wymienionych szczęściem było to w części odreagowanie po pomyślmy drugim kwartale (wzrost o 44,3% o 100 mln PLN).
Obsługa nieruchomości i firm z najwyższymi wzrostami inwestycji
Najwyższe wzrosty inwestycji w III kwartale odnotowano w sektorach: obsługa nieruchomości i firm (poziom o 181,1% wyższy niż w analogicznym okresie roku ubiegłego wynoszący 1 470 mln PLN), produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych (wzrost o 38,1% do kwoty 1 188 mln PLN), transport lądowy i rurociągowy (wzrost o 32,2% do 2 474 mln PLN), produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (wzrost o 27,7% do 946 mln PLN).
Przedsiębiorstwa w III kwartale zaczynają wracać do inwestowania
Wyniki II kwartału 2020 r. były pod wyraźnym wpływem krytycznej skali problemów związanych ze skutkami epidemii. Część przedsiębiorstw zrezygnowała z planowanych inwestycji, w części przypadków zaś realizację zamówień uniemożliwiły braki w dostawach, a w części problemy ze skompletowaniem załogi (praca zdalna i kwarantanna). Zgodnie z oczekiwaniami w III kwartale 2020 nastąpiło wyraźne odbicie w zakresie inwestycji w środki transportu, natomiast w przypadku budynków i budowli regres pogłębił się. W zakresie inwestycji w maszyny i urządzenia między kwartałami drugim i trzecim miało miejsce niewielkie spłycenie skali regresu. Było ono wypadkową dwóch przeciwstawnych tendencji. Wciąż pojawiały się kolejne decyzje o przesunięciach czy wręcz anulowaniu części projektów (patrz trudna sytuacja finansowa firm i obawy w zakresie przyszłej koniunktury światowej). Z drugiej jednak strony w miarę odmrażania gospodarki i pojawiania się nowych zamówień, skłonność do rozbudowy i unowocześniania parku maszynowego w części przedsiębiorstw wraca do poziomów zbliżonych do tych sprzed pandemii.
Źródło: Krajowa Izba Gospodarcza
