Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją RP przepisów Kodeksu karnego w zakresie orzekania środków zabezpieczających wobec sprawcy czynu zabronionego. M.in. podważył konstytucyjność wyłączenia obligatoryjnego udziału podejrzanego w rozprawie głównej. Trybunał rozpatrzy wniosek w środę 19 sierpnia 2020 r.
Według zarzutów RPO, art. 93b § 3 i art. 93g Kodeksu karnego są niezgodne z Konstytucją RP, bowiem pierwszy uzależnia możliwość orzeczenia środka zabezpieczającego od przewidzenia i określania przez sąd stopnia społecznej szkodliwości czynu zabronionego, który sprawca może popełnić, a przed którym środek ma chronić, a drugi wymusza na sądzie określenie stopnia prawdopodobieństwa popełnienia ponownie czynu zabronionego w przyszłości. Zdaniem RPO, są to wymogi niemożliwe do spełnienia.
Kolejnym podniesionym zarzutem jest dopuszczanie przez art. 93d § 5 Kodeksu karnego oraz art. 202a § 1 Kodeksu karnego wykonawczego do wykonywania wobec sprawcy czynu zabronionego środka zabezpieczającego po wykonaniu kary pozbawienia wolności, a to zdaniem Rzecznika powoduje wydłużenie tej kary skazanemu i uniemożliwia mu pełen powrót do społeczeństwa.
RPO obawia się również, że art. 374 § 1 zd. 1 Kodeksu postępowania karnego, poprzez sformułowanie „oskarżony ma prawo brać udział w rozprawie”, wprowadza doniosłą zmianę w regule obligatoryjnego udziału podejrzanego (oskarżonego) w rozprawie głównej, czyniąc ten udział fakultatywnym. A w takim przypadku odpada obowiązek wysłuchania podejrzanego przez sąd przed orzeczeniem środka zabezpieczającego.
W ostatnim z zarzutów niekonstytucyjności przepisów w procedurze orzekania środków zabezpieczających, wnioskodawca wskazał na przepis art. 244b § 1 Kodeksu karnego. Sankcjonuje on, że ten, kto nie stosuje się do określonych w ustawie obowiązków związanych z orzeczonym wobec niego środkiem zabezpieczającym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Przepis ten, zastosowany w odniesieniu do osoby uzależnionej i chorej, narusza zdaniem Rzecznika m.in. konstytucyjną zasadę praworządności materialnej, w sytuacji gdy ustawodawca chce go stosować wobec osób o poważnych dysfunkcjach.
źródło: www.trybunal.gov.pl (sprawa K 46/15).
