Prawo Unii Europejskiej stoi na przeszkodzie temu, by kolejny wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej mógł zostać odrzucony wyłącznie na tej podstawie, że opiera się na okolicznościach, które istniały już w trakcie postępowania dotyczącego pierwszego wniosku – stwierdził w wyroku z 9 września 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości UE. Co więcej, wznowienie pierwszego postępowania w celu merytorycznego rozpoznania późniejszej skargi nie może być uzależnione od warunku, że skarga ta została wniesiona w określonym terminie – dodał. Sprawa dotyczyła irackiego obywatela, który starał się o azyl w Austrii.
Obywatel Iraku, którego pierwszy wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej został odrzucony w ostatecznej decyzji Bundesamt für Fremdenwesen und Asyl (austriacki federalny urząd ds. imigracji i azylu) kilka miesięcy później złożył kolejny wniosek. Pierwszy oparł o obawę o swoje życie w razie powrotu do Iraku z tego powodu, że odmówił walki w szyickiej milicji (on sam jest członkiem szyickiej wspólnoty muzułmańskiej), oraz że Irak jest nadal w stanie wojny. W drugim wniosku przyznał, że prawdziwy powód dotyczy jego homoseksualizmu, który, jak twierdził, jest zabroniony przez jego kraj i religię. Wyjaśnił, że w momencie składania pierwszego wniosku nie wiedział, czy ujawniając swój homoseksualizm, nie będzie narażony na niebezpieczeństwo w Austrii.
Bundesamt für Fremdenwesen und Asyl odrzucił ten kolejny wniosek jako niedopuszczalny ze względu na to, że zmierzał do podważenia wcześniejszej, prawomocnej decyzji odmownej. Zgodnie z prawem austriackim każdy kolejny wniosek, który opiera się na elementach lub ustaleniach, które istniały już przed wydaniem ostatecznej decyzji kończącej poprzednie postępowanie, może skutkować jedynie wznowieniem tego postępowania i to tylko wtedy, gdy skarżący nie ponosi winy w zaniechaniu, że nie oparł się na tych elementach lub ustaleniach w poprzednim postępowaniu. Jedynie nowe elementy lub ustalenia, które wyjdą na jaw po przyjęciu pierwszej ostatecznej decyzji mogą uzasadniać wszczęcie nowego postępowania.
Uważając, że kolejny wniosek powinien był doprowadzić do wszczęcia nowego postępowania Irakijczyk wniósł skargę do austriackiego sądu. Verwaltungsgerichtshof (naczelny sąd administracyjny, Austria) zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości o dokonanie wykładni dyrektywy w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej.
W wyroku z 9 września TSUE stwierdził, że badanie późniejszego wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, który opiera się na elementach lub ustaleniach, które istniały już przed wydaniem ostatecznej decyzji w sprawie pierwszego postępowania, może co do zasady, i z zastrzeżeniem poszanowania podstawowych zasad i gwarancji przewidzianych w tej dyrektywie, nastąpić w ramach wznowienia postępowania w przedmiocie pierwszego wniosku.
Takie wznowienie może, tak jak w przypadku Austrii, być uzależnione od warunku, że te nowe elementy lub ustalenia znacznie zwiększają prawdopodobieństwo, że wnioskodawca kwalifikuje się do ochrony międzynarodowej, oraz że wnioskodawca nie ze swojej winy nie był w stanie ich podnieść w trakcie poprzedniego postępowania.
Jednakże takie wznowienie nie może być uzależnione od tego, czy zgodnie z prawem austriackim, kolejny wniosek został złożony w określonym terminie. W przypadku, gdy przepisy prawa austriackiego właściwe dla wznowienia postępowania nie gwarantują spełnienia przesłanek dopuszczalności kolejnego wniosku lub nie są zgodne z podstawowymi zasadami i gwarancjami przewidzianymi w dyrektywie, kolejny wniosek powinien zostać rozpatrzony w ramach nowego postępowania administracyjnego.
Źródło: Wyrok TSUE z 9 września 2021 r. w sprawie C-18/20 Bundesamt für Fremdenwesen und Asyl.
Redakcja Portalu Skarbiec.biz
