\Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 16 września 2021 r. wydał wyrok w sprawie C-341/20, Komisja Europejska przeciw Republice Włoskiej, w którym orzekł, że kraj ten naruszył prawo wspólnotowe, zwalniając z podatku akcyzowego paliwa stosowane do prywatnych statków rekreacyjnych, czarterowanych i używanych przez użytkowników końcowych do działalności niekomercyjnej. W opinii TSUE okoliczność, że czarter statku stanowi działalność gospodarczą dla osoby, która udostępnia ten statek innej osobie, nie uzasadnia zwolnienia z podatku.
Umowa o czarter statku to umowa, na mocy której właściciel statku udostępnia go za określoną cenę (fracht) użytkownikowi (czarterującemu), który będzie go używał dla swoich potrzeb. We Włoszech czarter stanowi dla właściciela działalność gospodarczą. Natomiast czarterujący może wykorzystywać statek do celów handlowych (na przykład do odpłatnego przewozu osób) lub do celów prywatnych, dla przyjemności.
W 2018 r. Komisja Europejska zarzuciła Włochom, że naruszyły dyrektywę 2003/96 w sprawie opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej w zakresie, w jakim państwo to zwalnia z podatku akcyzowego paliwa wykorzystywane przez prywatną żeglugę niehandlową będącą przedmiotem umowy czarteru, niezależnie od sposobu, w jaki statki te są wykorzystywane przez czarterujących. Zdaniem Komisji, takie postępowanie jest niedopuszczalne, gdy użytkownik końcowy wykorzystuje statek dla celów prywatnych.
W 2020 r. Komisja, uznając wyjaśnienia przedstawione przez Włochy za niezadowalające, wniosła do TSUE skargę o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.
W wydanym 16 września wyroku Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że przyznając zwolnienie z podatku akcyzowego paliw wykorzystywanych przez prywatne jednostki pływające o charakterze rekreacyjnym w przypadku, gdy jednostki te są przedmiotem umowy czarteru, niezależnie od sposobu, w jaki statki te są faktycznie wykorzystywane, Włochy uchybiły zobowiązaniom, które na nich ciążą na mocy dyrektywy 2003/96.
Trybunał przypomniał, że dyrektywa ta ma na celu opodatkowanie produktów energetycznych zgodnie z ich rzeczywistym wykorzystaniem. W tym względzie zwolnienie z podatku jest związane z okolicznością, że produkty energetyczne są wykorzystywane jako paliwo do żeglugi na wodach Unii w celach handlowych, to znaczy, gdy statek jest wykorzystywany bezpośrednio do odpłatnego świadczenia usług (na przykład transportu).
Organ UE wywiódł z tego, że przyznanie lub odmowa przyznania zwolnienia zależy od sposobu wykorzystania statku przez użytkownika końcowego (czyli, w przypadku czarteru, przez czarterującego), to znaczy od tego, czy statek jest wykorzystywany do celów handlowych (przyznanie) czy też do innych celów niekomercyjnych (odmowa udzielenia). Okoliczność, że czarterowanie statku jest dla właściciela działalnością gospodarczą, nie ma znaczenia dla omawianego zwolnienia podatkowego.
Trybunał przedstawił te same rozważania w odniesieniu do innych rodzajów umów, takich jak leasing lub okazjonalny czarter: jedynie charakter (handlowy lub prywatny) działalności prowadzonej przez użytkownika końcowego statku decyduje o przyznaniu lub odmowie przyznania zwolnienia. Włoskie przepisy, opierając się na perspektywie właściciela, bez należytego uwzględnienia sposobu w jaki statek jest wykorzystywany przez czarterującego, są zatem niezgodne z dyrektywą.
Trybunał zauważył, że okoliczność, iż czarter może obejmować, poza udostępnieniem samego statku, także zapewnienie załogi, i że właściciel może przy tym zachować kontrolę nad technicznym i żeglugowym prowadzeniem statku, nie może podważać faktu, że czarterujący zachowuje umowną kontrolę nad korzystaniem z wyczarterowanego statku, z takim skutkiem, że to charakter tego ostatniego korzystania decyduje o tym, czy można skorzystać ze zwolnienia z podatku akcyzowego.
Redakcja Portalu Skarbiec.biz
