Od 2005 r. Belgia stosuje system zwolnień z opodatkowania nadwyżki zysku podmiotów belgijskich wchodzących w skład wielonarodowych grup przedsiębiorstw. Podmioty te mogły uzyskać dla siebie korzystną interpretację podatkową od belgijskich organów podatkowych, jeżeli były w stanie wykazać wystąpienie nowej sytuacji, takiej jak reorganizacja prowadząca do przeniesienia głównego przedsiębiorstwa do Belgii, tworzenie miejsc pracy lub inwestycje. W tym kontekście zyski uważane za „nadmierne”, w tym sensie, że przekraczają zysk, który zostałby osiągnięty przez porównywalne samodzielne jednostki działające w podobnych okolicznościach, były zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych.
W 2016 r. Komisja stwierdziła, że ten system zwolnień z nadmiernych zysków stanowi pomoc państwa niezgodną z prawem i rynkiem wewnętrznym i nakazała Belgii odzyskanie przydzielonej pomocy od 55 beneficjentów, w tym od spółki Magnetrol International. Belgia i Magnetrol International wniosły skargę do Sądu Unii Europejskiej w celu stwierdzenia nieważności decyzji Komisji.
Sąd UE w wydanym 14 lutego 2019 r. wyroku stwierdził nieważność decyzji Komisji. Uznał między innymi, że Komisja błędnie uznała, iż system zwolnienia z nadmiernych zysków nie wymaga dalszych środków wykonawczych i że w związku z tym system ten stanowi „system pomocy” w rozumieniu rozporządzenia 2015/1589. Odrzucił również argumenty Komisji dotyczące istnienia rzekomego „systematycznego podejścia” belgijskich organów podatkowych. W dniu 24 kwietnia 2019 r. Komisja wniosła skargę do Trybunału Sprawiedliwości. Zdaniem Komisji, Sąd dopuścił się błędów w wykładni definicji „programu pomocy”.
W wyroku z 16 września Trybunał Sprawiedliwości przypomniał, że aby środek państwowy mógł zostać uznany za jego pomoc, muszą być spełnione łącznie trzy warunki. Po pierwsze, pomoc może zostać przyznana indywidualnie przedsiębiorstwom na podstawie aktu prawnego. Po drugie, nie jest wymagany żaden dodatkowy środek wykonawczy, aby pomoc została przyznana. Po trzecie, przedsiębiorstwa, którym może zostać przyznana pomoc indywidualna, muszą być zdefiniowane „w sposób ogólny i abstrakcyjny”.
Jeśli chodzi przede wszystkim o pierwszy warunek, Trybunał wyjaśnił pojęcie „akt”. Pojęcie to może również odnosić się do spójnej praktyki administracyjnej władz państwa członkowskiego, jeżeli praktyka ta wykazuje „systematyczne podejście”. Sąd stwierdził wprawdzie, że podstawa prawna spornego systemu wynika nie tylko z przepisu Code des impôts sur les revenus 1992 (kodeks podatków dochodowych 1992; „CIR 92”), ale również z zastosowania tego przepisu przez belgijskie organy podatkowe, nie wyciągnął jednak z tego stwierdzenia wszystkich właściwych wniosków. W szczególności nie uwzględnił on okoliczności, że Komisja wywiodła stosowanie tego przepisu nie tylko z określonych aktów, lecz również z systematycznego podejścia tych organów.
Sąd oparł się na błędnym założeniu, że okoliczność, iż pewne kluczowe elementy spornego systemu nie wynikają z tych aktów, lecz z samych orzeczeń, oznacza, że akty te muszą być koniecznie przedmiotem dalszych środków wykonawczych. W konsekwencji, ograniczając swoją analizę wyłącznie do wspomnianych aktów normatywnych, Sąd błędnie zastosował termin „akt”.
Następnie, jeśli chodzi o drugi warunek zdefiniowania „systemu pomocy”, a mianowicie, że nie są wymagane „dalsze środki wykonawcze”, Trybunał zauważył, że kwestia ta jest nierozerwalnie związana z określeniem „aktu”, na którym system ten się opiera. W ramach tej analizy Sąd nie wziął pod uwagę, że jedną z zasadniczych cech spornego systemu jest to, że belgijskie organy podatkowe systematycznie przyznawały zwolnienie z nadwyżki zysku, gdy spełnione były do tego warunki.
Wbrew temu, co orzekł Sąd, stwierdzenie takiej systematycznej praktyki może stanowić istotną okoliczność w celu ustalenia, w stosownym przypadku, że organy podatkowe nie dysponowały w rzeczywistości żadnym zakresem swobodnego uznania.
W odniesieniu do trzeciego warunku definiującego „program pomocy”, a mianowicie, że beneficjenci zwolnienia z nadwyżki zysku są zdefiniowani „w sposób ogólny i abstrakcyjny”, Trybunał Sprawiedliwości zauważył, że kwestia ta jest również nierozerwalnie związana z dwiema pierwszymi przesłankami, dotyczącymi istnienia „aktu” i braku „dalszych środków wykonawczych”.
W związku z powyższym, naruszenia prawa popełnione przez Sąd w odniesieniu do dwóch pierwszych przesłanek, obciążają jego ocenę definicji beneficjentów zwolnienia z nadmiernego zysku. Trybunał stwierdził zatem, że Sąd dopuścił się licznych naruszeń prawa.
Ponadto, jeśli chodzi o dowód istnienia „systematycznego podejścia”, Trybunał Sprawiedliwości stwierdza, że próba orzeczeń zbadanych przez Komisję (22 wybrane w sposób ważony z łącznej liczby 66) może, ze względu na swój charakter, reprezentować „systematyczne podejście” przyjęte przez belgijskie władze podatkowe.
Trybunał Sprawiedliwości uchylił zaskarżony wyrok Sądu. Jednakże stwierdził, że stan postępowania nie pozwala na wydanie ostatecznego rozstrzygnięcia w przedmiocie zarzutów dotyczących zasadniczo błędnej kwalifikacji zwolnienia z nadmiernego zysku jako pomocy państwa, w szczególności ze względu na brak jakiejkolwiek przewagi lub selektywności, a także w odniesieniu do zarzutów opartych między innymi na naruszeniu zasad legalności i ochrony uzasadnionych oczekiwań w zakresie, w jakim błędnie nakazano odzyskanie rzekomej pomocy, w tym od grup, do których należą beneficjenci tej pomocy.
Redakcja Portalu Skarbiec.biz
