Jeśli podatnik uprawdopodobni, że określone według zasad ustawowych zaliczki na podatek dochodowy znacznie przewyższają przewidywaną kwotę podatku należnego za dany rok, urząd skarbowy, na jego wniosek, ogranicza ich pobór. Takie prawo podatnikowi daje art. 22 § 2a ustawy Ordynacja podatkowa. Jeden z naczelników urzędów skarbowych odmówił jednak tego prawa podatnikowi osiągającemu dochody wyłącznie za granicą, bo korzystne dla niego przepisy interpretował inaczej.
Zaliczki niewspółmiernie wysokie do podatku należnego
Pracujący na usytuowanym u wybrzeży Brazylii statku polski podatnik we wrześniu 2019 r. wystąpił do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o ograniczenie poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za 2019 r. Przewidywał on, że stanowiące jego jedyne źródło dochodu wynagrodzenie z tej pracy przyniesie mu w tym roku około 314 tys. zł, a ustalone według regulacji podatkowych zaliczki na PIT byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do należnego za ten rok podatku dochodowego.
Organy odmówiły, bo podatnik nie wykazał zapłaconych za granicą podatków
W listopadzie 2019 r. organ wydał decyzję odmowną. Stwierdził, że nie ma podstaw do uwzględnienia wniosku podatnika, bowiem złożył go we wrześniu, zatem już po terminie płatności zaliczek za miesiące styczeń-sierpień. Z kolei co do pozostałego okresu 2019 r., to w trakcie przeprowadzonego przez organ postępowania nie zostało uprawdopodobnione, że pobierane za miesiące wrzesień-grudzień zaliczki na podatek dochodowy byłyby niewspółmiernie wysokie do przewidywanej sumy podatku należnego. A winowajcą takiego ustalenia jest sam podatnik, który nie wykazał jakichkolwiek kwot opłaconego w Brazylii podatku.
Organ odwoławczy utrzymał decyzję naczelnika w mocy. Dyrektor izby administracji skarbowej, powołując treść art. 44 ust. 7 ustawy o PIT wskazał, że podatnik miał obowiązek wpłacania zaliczek na podatek dochodowy w terminie do 20. każdego miesiąca następnego po miesiącu, w którym wrócił do kraju. A że w okresie od stycznia do sierpnia wrócił on do kraju pięciokrotnie, termin płatności ostatniej z zaliczek – za sierpień 2019 r. upłynął 20 września tego roku. Wniosek podatnika wpłynął 24 września. Organ odwoławczy dodał, że z ulgi abolicyjnej uregulowanej w art. 27 ustawy o PIT podatnik może skorzystać, jeśli w braku umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Brazylią, zapłacił on podatek w Brazylii. A tego nie wykazał. Dlatego też zdaniem fiskusa nie będzie obawy o podwójne opodatkowanie, stąd to on może pobrać PIT od całości jego dochodów.
PIT za 2019 r. taki sam jak za 2018 r.
Reprezentujący podatnika doradca podatkowy w grudniu 2019 r. wniósł w jego imieniu skargę na takie rozstrzygniecie organów. Podniósł, że skarżący żądanych przez organy dokumentów nie może jeszcze posiadać z uwagi na trwający w Brazylii rok podatkowy tożsamy z polskim rokiem podatkowym. Dokument z brazylijskiego fiskusa, wykazujący zapłacony przez niego podatek dochodowy za 2019 r., będzie mógł przedstawić dopiero po jego zakończeniu. Natomiast podatnik uprawdopodobnił niewspółmierność kwoty pobieranych zaliczek do wysokości podatku należnego za 2019 r., przedkładając polskiemu organowi podatkowemu brazylijskie zeznanie podatkowe za 2018 rok wraz z deklaracją, że jego dochody w 2019 r. nie ulegną zmianie. W wystarczającym stopniu pozwalało to ustalić, że zapłaci on w Brazylii identyczną kwotę podatku dochodowego za 2019 r.
Zdaniem strony skarżącej, z ulgi abolicyjnej można skorzystać dopiero przy rozliczaniu zeznania rocznego, co nie pozwala na skorzystanie z niej w odniesieniu do pobieranych przez fiskusa w trakcie roku zaliczek. By uniknąć negatywnych konsekwencji tego stanu, podatnikowi przysługuje zwolnienie od płacenia niewspółmiernie wysokich zaliczek na podstawie regulacji art. 22 § 2a Ordynacji podatkowej, a więc na właściwie uprawdopodobniony wniosek podatnika. A tym właściwym uprawdopodobnieniem, a wręcz udowodnieniem, było przedłożenie polskim organom brazylijskiej deklaracji podatkowej za 2018 r., wraz z potwierdzonym dokumentami oświadczeniem o osiąganiu w 2019 r. identycznych dochodów jak w roku poprzednim.
Gdy tylko podatnik uprawdopodobni, organ musi ograniczyć
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, przywołując liczne orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, m.in.: z dnia 4 grudnia 2015 r. sygn. akt II FSK 2688/15; z dnia 8 marca 2018 r. sygn. akt II FSK 596/16; z dnia 16 stycznia 2019 r. sygn. akt II FSK 129/17; wskazał, że zapłata podatku za granicą jest jedną z nadrzędnych przesłanek do tego, aby podatnik mógł skorzystać z tzw. ulgi abolicyjnej, o której mowa w art. 27g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. WSA podkreślił jednocześnie, że strona skarżąca zgadza się z tym stanowiskiem. Sąd przytoczył treść przepisu art. 22 § 2a O.p. zgodnie z którą: „Organ podatkowy, na wniosek podatnika, ogranicza pobór zaliczek na podatek, jeżeli podatnik uprawdopodobni, że zaliczki (…) byłyby niewspółmierne…” (Dz.U. 2019 poz. 900).
Orzekł, że chcąc skorzystać z tej ulgi, podatnik zobowiązany był więc uprawdopodobnić, że zapłaci podatek w Brazylii. Gdański sąd wyraźnie podkreślił w swoim wyroku zawarty w tym przepisie zwrot: „podatnik uprawdopodobni”, a także zwrot: „organ podatkowy ogranicza”. WSA przypomniał, że od 1 stycznia 2013 r. dokonano zmiany w tym przepisie, zastępując zwrot „może ograniczać” słowem „ogranicza” i orzekł:
„Miało to na celu zmniejszenie zakresu uznania administracyjnego organów podatkowych podejmujących decyzje o ograniczeniu poboru zaliczek na podatek. Jeżeli podatnik uprawdopodobni, że zaliczki byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do podatku należnego za cały rok podatkowy, organ podatkowy – w nowym stanie prawnym – jest zobligowany do podjęcia decyzji ograniczającej wysokość pobieranych zaliczek” (wyrok z 22 kwietnia 2020 r., sygn. akt I SA/Gd 162/20). Sąd uznał, że podatnik wypełnił wszystkie wymogi przepisu art. 22 § 2a Ordynacji podatkowej w zw. z art. 27g ustawy o PIT i uchylił zaskarżoną decyzję organów podatkowych.
To, co korzystne dla podatnika, nie oznacza, że jest w interesie fiskusa
WSA w niniejszej sprawie podkreślił jeszcze jedną niezwykle istotną kwestię. Celem zmian w art. 22 § 2a O.p. było zobowiązanie organu do podjęcia korzystnej dla podatnika decyzji, jeśli ten wykaże, że zaliczki na podatek dochodowy są za wysokie. Jak widać w sytuacji, gdy trzeba podjąć korzystne dla podatnika rozstrzygnięcie, organy skarbowe wykazują słabą znajomość przepisów, na których straży to one powinny stać w szczególności. Zwłaszcza gdy w grę wchodzą niemałe pieniądze, jak w tym przypadku. W tym zakresie szczególnie narażeni są przedsiębiorcy, rozliczający przed fiskusem milionowe transakcje. Na dokładkę, niedawno Minister Sprawiedliwości przedstawił pomysł wprowadzenia w życie tzw. konfiskaty prewencyjnej. A mimo panującej epidemii COVID-19, w połowie maja urzędy skarbowe już zapowiedziały gotowość do przeprowadzania kontroli.
Redakcja Portalu Skarbiec.biz
