Umowa pożyczki – jak wykazać jej istnienie?
[30.09.2016] Dla zabezpieczenia własnych interesów, jeżeli decydujemy się na udzielnie drugiej osobie pożyczki, pamiętajmy o zawarciu pisemnej umowy potwierdzającej tę okoliczność.
Najczęstszą formą pożyczki w obrocie gospodarczym jest ta udzielana w formie pieniężnej. Zgodnie z art. 720 kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki rozumie się taką umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Należy przy tym pamiętać, że zgodnie z § 2 ww. przepisu, umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem, choć należy mieć na względzie, że forma ta zastrzeżona jest wyłącznie dla celów dowodowych, a zatem w obrocie dwustronnie profesjonalnym niezachowanie tej formy nie będzie wiązało się z negatywnymi konsekwencjami procesowymi.
Dający pożyczkę dla zabezpieczenia własnych interesów powinien pamiętać, że najlepiej spisać umowę pożyczki z pożyczkobiorcą. Jeżeli nie mamy czasu lub możliwości na sporządzenie umowy pożyczki czy też nie wiemy jak sporządzić taką umowę, możemy odebrać od pożyczającego pisemne oświadczenie. W oświadczeniu takim powinny zostać wskazane dane osobowe udzielającego i biorącego pożyczkę, kwota pożyczki oraz forma i termin jej zwrotu. Termin ten pozwala na określenie daty, od której roszczenie staje się wymagalne w sytuacji, gdyby pożyczkobiorca nie zwrócił pożyczki we wskazanym terminie. W późniejszym czasie, jeżeli nie nie wskazano terminu zwrotu pożyczki, możemy wystosować do dłużnika wezwanie do zapłaty, w którym wypowiemy umowę pożyczki i wskażemy, że oczekujemy zwrotu pożyczki od pożyczkobiorcy w określonym terminie, nie krótszym jednak niż sześć tygodni od dnia wypowiedzenia umowy pożyczki.
Problem powstaje w sytuacji gdy strony pożyczki nie spiszą ze sobą umowy a nie są przedsiębiorcami. W sytuacji braku dobrowolnej spłaty przez pożyczkobiorcę i braku umowy pisemnej musimy liczyć się z ograniczeniami dowodowymi polegającymi na braku możliwości przeprowadzenia dowodu z przesłuchania świadków i stron na okoliczność dokonania pożyczki. Możemy bronić się jednak przed tym, jeżeli pieniądze zostały pożyczone przelewem bankowym. Jeśli w tytule przelewu jest informacja, że kwota ta stanowi pożyczkę, potwierdzenie takie możemy przedstawić jako dowód. Jeśli nawet informacji takiej nie ma samo potwierdzenie przelewu stanowi początek dowodu na piśmie, o którym mowa jest w art 74 § 2 k.c.. Dopuszczalne jest wówczas, w oparciu o przywołany przepis, powołanie osobowych źródeł dowodowych, tzn. np. dowodu z zeznań świadków, którzy mają wiedzę na temat zaciągniętej, a nie spłaconej pożyczki. Należy także pamiętać, że bardzo trudno jest wykazać fakt zawarcia umowy pożyczki, w sytuacji gdy strony przekazały sobie pieniądze "z ręki do ręki".
Podsumowując, dla zabezpieczenia własnych interesów, jeżeli decydujemy się na udzielnie drugiej osobie pożyczki, pamiętajmy o zawarciu pisemnej umowy potwierdzającej tę okoliczność. Jeśli nie decydujemy się na zawarcie umowy w formie pisemnej (np. niezręcznie nam poprosić o to bliskiego znajomego), kwotę pożyczki przekażmy pożyczkobiorcy przelewem, w tytule opisując ją np. "udzielenie pożyczki". Znacznie ułatwi nam to ewentualne późniejsze dochodzenie roszczeń.
Treści dostarcza: Synergius Kancelaria Adwokacka adw. Ryszard Kramkowski
