Znowelizowane przepisy Kodeksu postępowania cywilnego przewidują zwiększenie ochrony praw wierzycieli w toku postępowania egzekucyjnego. Zmiany miały na celu dostosowanie przepisów Kodeksu do wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Chodzi o nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego, ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece z 13 kwietnia 2018 r., która weszła w życie 9 czerwca br.
Nowelizacja miała na celu dostosowanie przepisów do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 25 października 2018 r., sygn. akt SK 71/13. W sprawie tej Trybunał orzekał o zgodności art. 7541 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego z konstytucją. W myśl tego przepisu (w brzmieniu obowiązującym w dacie rozpoznawania sprawy) zabezpieczenie upada po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu.
Zbyt krótki termin na wyegzekwowanie roszczenia
Problem ze wskazanym wyżej przepisem polegał na tym, że niezależnie od podjętych przez wierzyciela czynności, nie miał on szans na zabezpieczenie swoich praw. Nawet jeżeli egzekucja z przedmiotu zabezpieczenia została wszczęta, wierzyciel złożył wniosek o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności, nie dawało to możliwości zapobieżenia wygaśnięciu zabezpieczenia np. wygaśnięciu hipoteki przymusowej. Pozbawiało to w praktyce wierzycieli możliwości wyegzekwowania dochodzonej kwoty.
Trybunał Konstytucyjny we wskazanym wyżej wyroku uznał kwestionowany art. 7541 § 1 za sprzeczny z konstytucją. Zdaniem Trybunału przepis ten narusza zasadę prawa do sądu. W ocenie Trybunału zakwestionowany przepis uniemożliwia odbycie się postępowania egzekucyjnego, powinien dawać wierzycielowi możliwość dokonania wpisu hipoteki przymusowej na podstawie tytułu wykonawczego.
Zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego
W myśl znowelizowanych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego zabezpieczenie upada po upływie 2 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, chyba że osoba uprawniona wniosła o dokonanie czynności egzekucyjnych. Omawiana nowelizacja wprowadziła również do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji 2-miesięczny termin od dnia doręczenia decyzji, po którego upływie wygasa zabezpieczenie.
Zmiany w ustawie o księgach wieczystych i hipotece
Nowelizacja wprowadziła również zmiany do ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Chodzi o umożliwienie wierzycielom, którzy uzyskali hipotekę przymusową, jej zmiany na zwykłą. W takiej sytuacji zachowana będzie zasada pierwszeństwa wpisu hipoteki przymusowej. Zmiana hipoteki nie będzie mogła zwiększyć zaspokojenia wierzyciela.
W myśl zmienionych przepisów do zabezpieczeń, które nie upadły przed dniem wejścia w życie omawianej nowelizacji, mają zastosowanie przepisy omawianej nowelizacji.
Autor:
radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku,
doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców
oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.
