Komisja Europejska podjęła 31 marca decyzję o skierowaniu sprawy przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z polską nowelizacją ustawy o sądownictwie z 20 grudnia 2019 r., która weszła w życie 14 lutego 2020 r. Komisja postanowiła również zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości o zarządzenie środków tymczasowych do czasu wydania ostatecznego wyroku w tej sprawie.
W opinii Komisji Europejskiej, polska ustawa o sądownictwie narusza niezawisłość polskich sędziów i jest niezgodna z zasadą pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej. Ponadto, ustawa uniemożliwia polskim sądom, w tym w drodze postępowania dyscyplinarnego, bezpośrednie stosowanie niektórych przepisów prawa UE chroniących niezawisłość sędziowską, oraz kierowanie do Trybunału Sprawiedliwości pytań prejudycjalnych w tym zakresie.
Ponadto Komisja uważa, że Polska narusza prawo unijne, pozwalając Izbie Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego – której niezawisłość nie jest gwarantowana – na podejmowanie decyzji mających bezpośredni wpływ na sędziów i sposób sprawowania przez nich funkcji. Do spraw tych należą przypadki uchylania sędziom immunitetów w celu wszczęcia przeciwko nim postępowań karnych lub ich zatrzymania, a w konsekwencji czasowego zawieszenia w czynnościach służbowych i obniżenia wynagrodzenia. Sama perspektywa, że sędziowie będą musieli stanąć przed organem, którego niezawisłość nie jest zagwarantowana, wywołuje u sędziów „efekt mrożący krew w żyłach” i może wpływać na ich własną niezawisłość. Komisja uważa, że poważnie narusza to niezawisłość sędziowską i obowiązek zapewnienia skutecznej ochrony prawnej, a tym samym cały porządek prawny UE.
Oprócz skierowania sprawy do Trybunału Sprawiedliwości, Komisja postanowiła również zwrócić się do Trybunału o zastosowanie środków tymczasowych w celu zapobieżenia pogłębieniu się poważnych i nieodwracalnych szkód wyrządzonych niezawisłości sądów i porządkowi prawnemu UE. W swoim wniosku o zastosowanie środków tymczasowych Komisja zwróci się do Trybunału Sprawiedliwości w szczególności o:
– zawieszenie przepisów uprawniających Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego do podejmowania decyzji w sprawie wniosków o uchylenie immunitetu sędziowskiego, a także w sprawach dotyczących zatrudnienia, zabezpieczenia społecznego i przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego,
– zawieszenie skutków decyzji już podjętych przez Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego w sprawie uchylenia immunitetu sędziowskiego, oraz
– zawieszenie przepisów uniemożliwiających polskim sędziom bezpośrednie stosowanie niektórych przepisów prawa UE chroniących niezawisłość sędziowską oraz kierowanie do Trybunału Sprawiedliwości pytań prejudycjalnych w tym zakresie, a także przepisów kwalifikujących działania sędziów w tym zakresie jako przewinienia dyscyplinarne.
źródło: Komisja Europejska
