Wielka Brytania uchybiła ciążącym na niej zobowiązaniom, nałożonym unijną dyrektywą w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy – orzekł 4 marca Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
W dniu 22 września 2011 r. Wielka Brytania przedłożyła Komisji Europejskiej ostateczne plany ochrony powietrza („plany na 2011 r.”) dotyczące 40 stref i aglomeracji, w których w 2010 r. przekroczono jedną lub więcej wartości dopuszczalnych NO2 ustanowionych w tej dyrektywie. W odniesieniu do 24 z tych stref Zjednoczone Królestwo przedstawiło, zgodnie z art. 22 ust. 1 dyrektywy 2008/50, wnioski o przedłużenie terminu osiągnięcia zgodności z wartościami dopuszczalnymi dla NO2 oraz szczegółowe informacje na temat sposobu osiągnięcia zgodności z wartościami dopuszczalnymi najpóźniej do dnia 1 stycznia 2015 r.
Jednakże w przypadku 16 z tych stref rząd Zjednoczonego Królestwa nie złożył żadnego wniosku o przedłużenie terminu zgodnie z art. 22, mimo że przedłożone plany ochrony powietrza przewidywały, że wartości dopuszczalne nie będą przestrzegane w latach 2015-2025.
W grudniu 2015 r. Zjednoczone Królestwo opublikowało zaktualizowane plany ochrony powietrza dla 38 z 43 stref i aglomeracji na swoim terytorium, w tym w odniesieniu do 16 stref, które wskazano w wezwaniu do usunięcia uchybienia i które są przedmiotem niniejszego wniosku. Plany te zostały oficjalnie przekazane Komisji w dniu 17 grudnia 2015 r. (zwane dalej „planami z 2015 r.”). Przewidywały one osiągnięcie zgodności z wartościami dopuszczalnymi w odniesieniu do strefy UK0001 (obszar miejski Wielkiego Londynu) do 2025 r., a w odniesieniu do wszystkich pozostałych stref będących przedmiotem niniejszej skargi – do 2020 r.
M.in. 15 lutego 2017 r. Komisja wystosowała wezwanie do usunięcia uchybienia, które zostało notyfikowane Zjednoczonemu Królestwu w dniu 16 lutego 2017 r., w którym stwierdziła, że to państwo członkowskie uporczywie nie wypełniało swoich zobowiązań wynikających z dyrektywy 2008/50. Termin zastosowania się do uzasadnionej opinii wyznaczono na dzień 16 kwietnia 2017 r.
W dniu 30 stycznia 2018 r. w Brukseli Komisja Europejska zorganizowała szczyt w sprawie jakości powietrza, w którym uczestniczyło dziewięć państw członkowskich, w tym Wielka Brytania, wobec których toczyły się postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku z nadmiernym zanieczyszczeniem powietrza pyłem PM10 lub NO2 i w przypadku których kolejnym krokiem w postępowaniu było skierowanie sprawy do Trybunału Sprawiedliwości. Celem tego szczytu było wezwanie tych państw członkowskich do przedstawienia dodatkowych wiążących zobowiązań dotyczących terminowych, skutecznych i wiarygodnych środków w celu usunięcia źródeł obecnych przekroczeń oraz doprowadzenia do jak najszybszego osiągnięcia zgodności z normami we wszystkich strefach i aglomeracjach.
Po dokonaniu oceny dodatkowych informacji przekazanych przez Zjednoczone Królestwo, Komisja Europejska stwierdziła, że przyjęte lub planowane przez Zjednoczone Królestwo środki dotyczące poziomów NO2 nie zapewnią, że okres, w którym przekroczone zostaną wartości dopuszczalne, będzie możliwie najkrótszy. W konsekwencji, w dniu 23 października 2018 r., Komisja wniosła niniejszą skargę w związku z uchybieniem zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie art. 258 TFUE.
W wydanym 4 marca 2021 r. wyrok, Trybunał orzekł:
„Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, poprzez systematyczne i utrzymujące się przekraczanie w 16 strefach Zjednoczonego Królestwa dopuszczalnej wartości rocznej dla dwutlenku azotu (NO2), a mianowicie w obszarach: UK0001 (obszar miejski Wielkiego Londynu); UK0002 (obszar miejski West Midlands); UK0003 (obszar miejski Wielkiego Manchesteru); UK0004 (obszar miejski West Yorkshire); UK0013 (obszar miejski Teesside); UK0014 (The Potteries); UK0018 (Kingston upon Hull); UK0019 (obszar miejski Southampton); UK0024 (obszar miejski Glasgow); UK0029 (Eastern); UK0031 (South East); UK0032 (East Midlands); UK0033 (North West & Merseyside); UK0034 (Yorkshire & Humberside); UK0035 (West Midlands) i UK0036 (North East), a także godzinowej wartości dopuszczalnej dla NO2 na obszarze UK0001 (obszar miejski Wielkiego Londynu) od dnia wejścia w życie tych wartości dopuszczalnych w dniu 1 stycznia 2010 r., uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 13 ust. 1 w związku z załącznikiem XI do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy, oraz nie przyjmując od dnia 11 czerwca 2010 r. odpowiednich środków w celu zapewnienia przestrzegania wartości dopuszczalnych dla NO2 we wszystkich tych strefach, uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 23 ust. 1 w związku z załącznikiem XV do dyrektywy 2008/50, a w szczególności obowiązkowi przewidzianemu w art. 23 ust. 1 akapit drugi tej dyrektywy, polegającemu na zapewnieniu, aby okres przekroczenia wartości dopuszczalnych był możliwie najkrótszy” (sprawa C‑664/18 Komisja Europejska przeciw Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej).
Redakcja Portalu Skarbiec.biz
